7 Ocak 2015
FIBONACCI ANALIZ YONTEMLERI
Teknik analizin, en ilginç dallarından birisi, Fibonacci analizleridir. Fibonacci analizindeki temel mantık, doğanın düzeninde görülen matematiksel yapının, finans piyasalarında da geçerli olduğudur. Bu matematiksel yapının daha iyi anlașılması için öncelikle Leonardo Fibonacci ve fibonacci sayılarını irdeleyelim. 1170 yılında İtalya’nın Pisa șehrinde doğan Leonardo Fibonacci’nin çocukluğu, babasının gümrük memurluğu nedeniyle Kuzey Afrika ‘da geçmiștir. Fibonacci, o dönemde matematik biliminde Avrupa’dan çok daha ileride olan İslam dünyasında matematik eğitimi aldı. 1200
yılında Pisa’ya geri döndü. Pisa’da, batı matematiğinin Arap rakamları ve ondalıklı sayıları keșfetmesini sağlayan ‘ Liber Abaci’ yani ‘Hesap Kitabı’ adlı ünlü eserini
yazdı. Ancak, Fibonacci’nin yenilikleri sadece bu kültür alıșverișinden ibaret değildi. Fibonacci, doğanın düzeninin matematiksel yapısını ortaya çıkarmak amacıyla yaptığı
çalıșmalarla, ölümünden sonraki dönemlerde bilim ve sanat dünyasında devrim sayılabilecek gelișmelere ön ayak olmuștur.
FIBONACCI SAYI DİZİLERİ
Fibonacci’nin, ortaya attığı tüm teoriler için sayı dizisi temel tașı konumundadır. Dizideki ilk sayı 0’dır. Sayı dizisinde sayılar, bir önceki sayı ile toplanarak elde edilir. Yani:
Fibonacci’nin, ortaya attığı tüm teoriler için sayı dizisi temel tașı konumundadır. Dizideki ilk sayı 0’dır. Sayı dizisinde sayılar, bir önceki sayı ile toplanarak elde edilir. Yani:
0+1=1,1+1=2,1+2=3,3+2=5 …
Bu hesap sonrasında elde edilen Fibonacci sayı dizisi ise șöyledir:
0,1,2,3,5,8,13,21,34,55,89,144,233,377…
Fibonacci dizisinin ilginç özellikleri vardır. Örneğin;
-Dizide her üçüncü sayı 2 ye, her dördüncü sayı 5 e ve her altıncı sayı 8 e bölünebilir.
-Fibonacci sayı dizisindeki herhangi bir sayının 1,618(altın oran) ile çarpımı bir sonraki sayıyı yaklașık olarak vermektedir. Sayılar büyüdükçe, yaklașma oranı daha da artmaktadır.
-Herhangi bir sayının 0,618 katı bir önceki sayıyı yaklașık olarak vermektedir. Yine sayı büyüdükçe, yaklașma oranı artmaktadır.
- Herhangi bir sayının 2,618 katı, iki sıra sonraki sayıyı vermektedir.
- Herhangi bir sayının 0,382 katı, iki sıra önceki sayıyı vermektedir.
- 1 ve 2 dıșında tüm sayıların dört katının bașka bir Fibonacci sayısı ile toplamı bașka bir Fibonacci sayısı verir,
-Dizide her üçüncü sayı 2 ye, her dördüncü sayı 5 e ve her altıncı sayı 8 e bölünebilir.
-Fibonacci sayı dizisindeki herhangi bir sayının 1,618(altın oran) ile çarpımı bir sonraki sayıyı yaklașık olarak vermektedir. Sayılar büyüdükçe, yaklașma oranı daha da artmaktadır.
-Herhangi bir sayının 0,618 katı bir önceki sayıyı yaklașık olarak vermektedir. Yine sayı büyüdükçe, yaklașma oranı artmaktadır.
- Herhangi bir sayının 2,618 katı, iki sıra sonraki sayıyı vermektedir.
- Herhangi bir sayının 0,382 katı, iki sıra önceki sayıyı vermektedir.
- 1 ve 2 dıșında tüm sayıların dört katının bașka bir Fibonacci sayısı ile toplamı bașka bir Fibonacci sayısı verir,
3 x 4 = 12 + 1 = 13
5 x 4 = 20 + 1 = 21
8 x 4 = 32 + 2 = 34
13 x 4 = 52 + 3 = 55
21 x 4 = 84 + 5 = 89....
5 x 4 = 20 + 1 = 21
8 x 4 = 32 + 2 = 34
13 x 4 = 52 + 3 = 55
21 x 4 = 84 + 5 = 89....
ALTIN ORAN
Altın oran, doğadaki birçok canlı ve cansız varlığın șeklinde ve yapısında bulunan özel bir orandır. Örneğin, ayçiçeği, papatya, çam kozalağı ve tütün bitkisinin anatomisinde altın oranı Fibonacci sayı dizisi ile birlikte görmek mümkündür. Eski Mısır ve Yunan uygarlığında bilinen bu oranın matematik literatürüne girmesini Fibonacci sağlamıștır. Bu oran, daha sonraki dönemlerde bașta Leonardo Da Vinci ve Mimar Sinan olmak üzere birçok sanatçı ve bilim adamı tarafından kullanılmıștır. Güneș sistemindeki gezegenlerin yörüngelerinin eliptik yapısını keșfeden ünlü Alman astronom Johannes Kepler, altın oranın önemine șu șekilde dikkat çekmiștir:
‘ Geometrinin iki büyük hazinesi vardır; biri Pisagor’un teoremi,diğeri ise bir doğrunun altın orana bölünmesidir.’ Altın oran, irrasyonel bir sayıdır. Ondalık sistemde yazılıșı 1,618033988749894… dür. Ancak hesaplamalarda 1,6180 olarak kabul edilir.
Fibonacci sayı dizisinde, küçük sayının büyük sayıya bölümünden elde edilen 0,618 katsayısı ile büyük sayının küçük sayıya bölünmesi ile elde edilen 1,618 sayısı arasındaki ilișkiler fibonacci oranlarını vermektedir.
Altın oran, doğadaki birçok canlı ve cansız varlığın șeklinde ve yapısında bulunan özel bir orandır. Örneğin, ayçiçeği, papatya, çam kozalağı ve tütün bitkisinin anatomisinde altın oranı Fibonacci sayı dizisi ile birlikte görmek mümkündür. Eski Mısır ve Yunan uygarlığında bilinen bu oranın matematik literatürüne girmesini Fibonacci sağlamıștır. Bu oran, daha sonraki dönemlerde bașta Leonardo Da Vinci ve Mimar Sinan olmak üzere birçok sanatçı ve bilim adamı tarafından kullanılmıștır. Güneș sistemindeki gezegenlerin yörüngelerinin eliptik yapısını keșfeden ünlü Alman astronom Johannes Kepler, altın oranın önemine șu șekilde dikkat çekmiștir:
‘ Geometrinin iki büyük hazinesi vardır; biri Pisagor’un teoremi,diğeri ise bir doğrunun altın orana bölünmesidir.’ Altın oran, irrasyonel bir sayıdır. Ondalık sistemde yazılıșı 1,618033988749894… dür. Ancak hesaplamalarda 1,6180 olarak kabul edilir.
Fibonacci sayı dizisinde, küçük sayının büyük sayıya bölümünden elde edilen 0,618 katsayısı ile büyük sayının küçük sayıya bölünmesi ile elde edilen 1,618 sayısı arasındaki ilișkiler fibonacci oranlarını vermektedir.
Oranlar:
0,618 / 1,618 = 0,382
1 / 1,618 = 0,618
0,618 x 1,618 = 1
1 x 1,618 = 1,618
1,618 x 1,618 = 2,618
2,618 x 1,618 = 4,236
4,236 x 1,618 = 6,853
0,618 / 1,618 = 0,382
1 / 1,618 = 0,618
0,618 x 1,618 = 1
1 x 1,618 = 1,618
1,618 x 1,618 = 2,618
2,618 x 1,618 = 4,236
4,236 x 1,618 = 6,853
Bu katsayılardan teknik analizde 0,382, 0,500 ve 0,618 oranları sıkça kullanılmaktadır. Bu oranlardan, yükseliș ve düzeltme hareketlerinde hedef tespitinde yararlanılır. Fibonacci analizleri, daha çok orta ve uzun vadeli destek ve dirençlerin tespitinde kullanılır. Ancak kısa vadeli hareketlerin destek ve dirençlerinin belirlenmesinde de kullanılmaktadır.
Teknik analizde Fibonacci oranlarından yaygın olarak üç șekilde yararlanılmaktadır;
1-) Fibonacci düzeltme seviyeleri
2-) Fibonacci zaman aralıkları
3-) Fibonacci fanları
1-) Fibonacci düzeltme seviyeleri
2-) Fibonacci zaman aralıkları
3-) Fibonacci fanları
FIBONACCI DÜZELTME SEVİYELERİ (FIBONACCI RETRACEMENT)
Teknik analizde en çok kullanılan Fibonacci analizi yöntemidir. Bu analiz yönteminde, trendin dip seviyesinden zirve seviyesine çekilen çizgi yardımıyla, Fibonacci destek ve direnç seviyeleri elde edilir. Tek bașına al sat sinyali üretmeyen bu yöntem özellikle orta ve uzun vadeli destek ve dirençlerin tespitinde oldukça bașarılıdır. Kısa vade için de bu yöntem kullanılabilir. Ancak bașarı oranı, orta ve uzun vadeye göre biraz daha düșüktür. Bu yöntemin temel mantığı, trendlerde dip ve zirve arasındaki farkın, her Fibonacci katsayısı ile çarpımının ayrı bir düzeltme seviyesini bașarılı bir șekilde tespit etmesidir. Bu yöntemde genellikle 0,236, 0,382, 0,500, 0,618 katsayıları kullanılmaktadır. Düzeltme seviyelerinin doğada bulunduğu kabul edilen oranlarla tespit edilmesi güvenilirliği artırmaktadır. Özellikle uzun vadeye bakıldığında bu düzeltme seviyelerinin tespitindeki bașarı daha iyi anlașılmaktadır.
Teknik analizde en çok kullanılan Fibonacci analizi yöntemidir. Bu analiz yönteminde, trendin dip seviyesinden zirve seviyesine çekilen çizgi yardımıyla, Fibonacci destek ve direnç seviyeleri elde edilir. Tek bașına al sat sinyali üretmeyen bu yöntem özellikle orta ve uzun vadeli destek ve dirençlerin tespitinde oldukça bașarılıdır. Kısa vade için de bu yöntem kullanılabilir. Ancak bașarı oranı, orta ve uzun vadeye göre biraz daha düșüktür. Bu yöntemin temel mantığı, trendlerde dip ve zirve arasındaki farkın, her Fibonacci katsayısı ile çarpımının ayrı bir düzeltme seviyesini bașarılı bir șekilde tespit etmesidir. Bu yöntemde genellikle 0,236, 0,382, 0,500, 0,618 katsayıları kullanılmaktadır. Düzeltme seviyelerinin doğada bulunduğu kabul edilen oranlarla tespit edilmesi güvenilirliği artırmaktadır. Özellikle uzun vadeye bakıldığında bu düzeltme seviyelerinin tespitindeki bașarı daha iyi anlașılmaktadır.
USD / JPY paritesinde 2005 yılında görülen yükselen trendin destek ve dirençlerini Fibonacci katsayıları ile
bașarıyla tespit etmek mümkündü. Grafikte de görüldüğü gibi %61,8 ve %38,2 düzeltme seviyelerinin,
diğer düzeltme seviyelerine göre, destek ve dirençlerin tespitinde isabet oranı daha yüksektir. Bu yöntemde dikkat
edilmesi gereken en önemli nokta, referans çizgisinin trend dibinden trend zirvesine çekilmesidir. Ara seviyeler için referans
çizgi çekilmesi durumunda bașarı oranı
düșmektedir.
düșmektedir.
EUR / USD paritesinde yakın geçmiște gerçekleșen uzun vadeli trendde düzeltme seviyelerinin Fibonacci katsayıları
ile tespitinde de bașarı oranı yüksekti. Trendin zirve noktası olan 1,6000 seviyesinden gelen sert düzeltme %23,6
desteği olan 1,5400 seviyesinde son bulmuștu. Bu seviyeden gelen tepki alımlarının zayıf kalması sonucu meydana gelen
tüm geri çekilișlerde bu destek çalıșmıștı.
Altında 2006 yılı sonunda gerçekleșen yükselișlerde Fibonacci düzeltme seviyeleri yardımıyla ana destek
ve dirençler bașarı ile saptanmıștı. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi, Fibonacci analizleri al sat sinyali
vermezler. İște bu noktada MACD indikatöründen yararlanılabilir. Örneğin grafikte gördüğümüz
2007 yılı Ocak ayı yükselișinde, fiyat Fibonacci %61,8 düzeltme seviyesine denk gelen 611 desteğinin de altına
sarkmıștı. Ancak fiyat bu seviyenin altında birkaç kez dalgalandıktan sonra
MACD indikatörünün al sinyali üretmesiyle birlikte yeniden yükselișe geçmiști. Grafikte benzer hareketleri diğer Fibonacci düzeltme seviyelerinde de görmek mümkün. Buna benzer filtreleme ișlemleri RSI, stochastic, CCI vb. indikatörlerle de yapılabilir.
MACD indikatörünün al sinyali üretmesiyle birlikte yeniden yükselișe geçmiști. Grafikte benzer hareketleri diğer Fibonacci düzeltme seviyelerinde de görmek mümkün. Buna benzer filtreleme ișlemleri RSI, stochastic, CCI vb. indikatörlerle de yapılabilir.
Fibonacci düzeltme seviyelerinden düșüș trendinde de yararlanılabilir. Bu yöntemde de trendin en dip seviyesinden
zirveye referans çizgisi çekilir. GBP /USD paritesi grafiğinde de görüldüğü üzere Fibonacci düzeltme
seviyeleri, düșüș trendinde de ana destek ve dirençleri bașarıyla tespit etmektedir.
FIBONACCI ZAMAN ARALIKLARI
Teknik analizdeki tek değișken fiyat değildir. Özellikle fırsat maliyeti açısından önemi olan zaman değișkeni de önemli bir inceleme konusudur. Bu nedenle Fibonacci teorileri, fiyat hareketlerinde kullanıldığı gibi zaman aralıklarında da kullanılmaktadır.
Fibonacci zaman aralıkları dip ya da tepe noktasından itibaren Fibonacci sayıları
yardımıyla çizilen dikey çizgilerden olușmaktadır. Çizim așamasında dip ya da zirve 0 olarak kabul edilmektedir. Daha sonra Fibonacci sayılarından yararlanılarak olușturulan zaman aralıklarına ait çizgiler fiyat grafiğinin üstüne yerleștirilir. Fibonacci sayılarının bu yöntemde kullanılmasında yararlanılan temel mantığa göre her bir Fibonacci sayısı, zaman aralığındaki gün sayısını temsil etmektedir. Yani birinci Fibonacci sayısı olan 1, bir günlük zaman aralığını, ikinci Fibonacci sayısı olan 2, iki günlük zaman aralığını ve beșinci Fibonacci sayısı olan 8, sekiz günlük zaman aralığını temsil etmektedir. Kısacası, Fibonacci zaman aralıkları 1., 2., 3., 5., 8., 13., 21. ve 34 günlük dönemlere isabet edecek șekilde çizilmektedir.
Teknik analizdeki tek değișken fiyat değildir. Özellikle fırsat maliyeti açısından önemi olan zaman değișkeni de önemli bir inceleme konusudur. Bu nedenle Fibonacci teorileri, fiyat hareketlerinde kullanıldığı gibi zaman aralıklarında da kullanılmaktadır.
Fibonacci zaman aralıkları dip ya da tepe noktasından itibaren Fibonacci sayıları
yardımıyla çizilen dikey çizgilerden olușmaktadır. Çizim așamasında dip ya da zirve 0 olarak kabul edilmektedir. Daha sonra Fibonacci sayılarından yararlanılarak olușturulan zaman aralıklarına ait çizgiler fiyat grafiğinin üstüne yerleștirilir. Fibonacci sayılarının bu yöntemde kullanılmasında yararlanılan temel mantığa göre her bir Fibonacci sayısı, zaman aralığındaki gün sayısını temsil etmektedir. Yani birinci Fibonacci sayısı olan 1, bir günlük zaman aralığını, ikinci Fibonacci sayısı olan 2, iki günlük zaman aralığını ve beșinci Fibonacci sayısı olan 8, sekiz günlük zaman aralığını temsil etmektedir. Kısacası, Fibonacci zaman aralıkları 1., 2., 3., 5., 8., 13., 21. ve 34 günlük dönemlere isabet edecek șekilde çizilmektedir.
Bu yöntemin temel mantığına göre her bir zaman aralığında önemli hareketler meydana gelmektedir. Fibonacci
zaman aralıkları, diğer Fibonacci analiz yöntemleri gibi al sat sinyali vermezler ve daha çok dalgalanmaların süresinin
tespit edilmesinde kullanılırlar.
EUR USD paritesinde 2007 yılı sonunda olușan dalgalanmaların süresini, Fibonacci zaman aralıkları yardımıyla
yaklașık olarak tespit etmek mümkündü. Ayrıca Forexturkce.com grafikte de görüldüğü üzere,
zaman aralığı çizgilerine yakın bölgelerde sert hareketler meydana gelmektedir. Bu bölgelerde meydana gelmesi beklenen
hareketlerinin yönünün tespitinde indikatörlerden yararlanılması bu analiz yönteminin daha verimli olarak
kullanılmasını sağlamaktadır.
FIBONACCI FANLARI
Fibonacci oranlarının diğer bir yaygın kullanım alanı Fibonacci fan çizgileridir. Diğer
Fibonacci analiz yöntemlerinde olduğu gibi Fibonacci fanlarında da öncelikle dip ve zirve noktası arasına referans çizgisi çizilir. Ancak bu yöntemde çizilen referans çizgisi, trendin dibinden zirvesine değil ara trendin zirvesine çizilmelidir. Referans çizgisinin ikinci noktasından çizilen dikey çizginin, fan çizgileri ile kesiștiği noktalar Fibonacci seviyeleri olan %38.2, %50.0, %61.8’dir.
Fibonacci oranlarının diğer bir yaygın kullanım alanı Fibonacci fan çizgileridir. Diğer
Fibonacci analiz yöntemlerinde olduğu gibi Fibonacci fanlarında da öncelikle dip ve zirve noktası arasına referans çizgisi çizilir. Ancak bu yöntemde çizilen referans çizgisi, trendin dibinden zirvesine değil ara trendin zirvesine çizilmelidir. Referans çizgisinin ikinci noktasından çizilen dikey çizginin, fan çizgileri ile kesiștiği noktalar Fibonacci seviyeleri olan %38.2, %50.0, %61.8’dir.
Fibonacci fan çizgileri güvenilirliği sorgulanan bir analiz yöntemidir. Özellikle sert hareketlerin olduğu dönemlerde
yanılma payı artmaktadır. Bu nedenle volatilitenin daha düșük olduğu piyasalarda kullanılması tavsiye edilir.
Fibonacci fan çizgileri, yükselen trendlerde önemli destek ve direnç seviyelerinin tespitinde kullanılır. Yükselen
trendlerde 38,2 çizgisinin üzerine çıkılması așırı bir yükseliș anlamına gelir ve orta vade
için bir düzeltme beklenebilir. 61,8 çizgisinin așağısına sarkılması ise düșüșün
așırı olduğu șeklinde yorumlanır. Ancak bu seviyelerde alıcıların güçlenmemesi trend
dönüșü anlamına gelebilir. Bu noktada
genellikle indikatörlerden yararlanılmaktadır.
genellikle indikatörlerden yararlanılmaktadır.
FIBONACCI YAYLARI
Fibonacci düzeltme seviyelerinin dairesel yorumu olarak açıklanabilir. Fibonacci
yayları, trendin dip seviyesinden zirve seviyesine bir referans çizgisi çizerek, % 38.2, %50.0 ve %61,8 seviyelerine çizilen yaylardır. Bu yayların yorumundaki mantık düzeltme seviyeleri ile aynıdır. Yani fiyatın yaya yukarıdan yaklașması destek, așağıdan yaklașması ise direnç olarak yorumlanır.
Fibonacci düzeltme seviyelerinin dairesel yorumu olarak açıklanabilir. Fibonacci
yayları, trendin dip seviyesinden zirve seviyesine bir referans çizgisi çizerek, % 38.2, %50.0 ve %61,8 seviyelerine çizilen yaylardır. Bu yayların yorumundaki mantık düzeltme seviyeleri ile aynıdır. Yani fiyatın yaya yukarıdan yaklașması destek, așağıdan yaklașması ise direnç olarak yorumlanır.
EUR / JPY paritesi için yapılan uzun vadeli fibonacci yay analizi. Yükselen trendde iki kez test edilen 61,8 yayının
kırılması 2003 yılı Ağustos ayında sert satıșların meydana gelmesine neden olmuștu. Daha sonra 50,0
yayı yakınlarında dalgalanan fiyat, 38,2 yayına kadar düșmeye devam etmiști. Buradan gelen tepki alımları ise
61,8 yayında olușan dirençten dönmüștü. Bu seviyeden gelen satıșlar 38,2 yayının hemen
așağısından karșılanmıștı. Bu seviyede paritenin güçlenmesi, yeni bir orta
vadeli yükselen trendin bașlamasına neden olmuștu. Son olarak 38,2 desteğinin üçüncü kez test edilmesi ve sonrasında kırılması, kısa vadeli düșüș trendinde neden olmuștu.
vadeli yükselen trendin bașlamasına neden olmuștu. Son olarak 38,2 desteğinin üçüncü kez test edilmesi ve sonrasında kırılması, kısa vadeli düșüș trendinde neden olmuștu.
Kaydol:
Kayıt Yorumları
(
Atom
)
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Soru ve Görüşlerinizi Buradan İletebilirsiniz